Oscar Wilde, Dusza człowieka w socjalizmie

 Wilde był dla mnie ważną postacią. Całkiem możliwe, że to przez niego zostałem anarchistą. I całkiem możliwe, że to przez niego wróciłem do cyników. Nie dlatego jednak warto polecić niedawno wydaną książkę. Dusza człowieka w socjalizmie to po prostu czysta rozkosz. Nie chodzi jedynie o rozkosze artystyczne, mające swoje źródło w partycypowaniu w pięknym stylu, ani o rozkoszowanie się błyskotliwymi uwagami, wyczerpującym swój blask w dowcipie. Dowcip Wilda ma odniesienie polityczne. Wszak mamy do czynienia z manifestem. Z manifestem komunistycznym. Z manifestem cynicznego anarcho-komunizmu, który jest równie aktualny dzisiaj, co w momencie, gdy był pisany. A może nawet bardziej.

Manifest Wilde przenika cyniczna wrażliwość, przejawiająca się w dowartościowaniu buntu, pogardzie dla wszelkich form władzy, ujawnianiu hipokryzji „szlachetnych wolontariuszy”, jednocześnie przesączone realną troską o życie i jego rozkwit. Słowa przywołują moc stawania się, które rzuca wyzwanie zastygłym, skostniałym i represyjnym strukturą. Porządkowi skazującemu istnienia na nędzę zarówno fizyczną, jak i duchową.

Socjalizm Wilde niewiele ma wspólnego z rozpowszechnioną wizją koszarowego komunizmu, z szarą i ociężałą umysłowo biurokracji. Jest to socjalizm wolnościowy, w którym chodzi przede wszystkim o indywidualizm. Władza, własność prywatna, są przyczynami karłowacenia i deformowania się ja. Co odbiera radość życia i samo życie.

Stając po stronie życia i jego mocy, Wilde rysuję utopię, którą mam wyrytą głęboko w lewackim sercu. Nie jest to utopia administracyjna, ale proste zasady – cyniczna prostota prostego życia, wypełnionego sztuką i radością współbycia.

Wilde rozbudza wywrotową wyobraźnię i wolnościowe pragnienia, zarysowuje rozkwit życia poza własnością prywatną i władzą. Tworzy tajemną mapę prowadzącą do pirackiego skarbu, jakim są dobra wspólne o które musimy zadbać. Bez tych pragnień, bez tej wyobraźni, skazani jesteśmy na imitację życia, skarłowaciałą indywidualność i gnijące społeczeństwo. Dzisiaj potrzebna nam taka mapa jak nigdy chyba wcześniej. Warto dzisiaj wysłuchać jego słów - gdy szukamy alternatyw dla destrukcyjnego kapitalizmu, pseudo-demokratycznych rządów i tyrani bezsensownej pracy i równie pustej konsumpcji.

Wilde nawiedz nas z czasu, który miejmy nadzieje nadchodzi. Widmo anarcho-komunizmu krąży nad światem.

Oscar Wilde, Dusza człowieka w socjalizmie, Wydawnictwo Karakter, Kraków 2019.